همه چيز در مورد تنگه هرمز

تنگه هرمز را مي توان آبراهه‌اي حساس و كاربردي در منطقه خاورميانه دانست كه به‌دليل قرار گرفتنش در شاهراه ارتباطي درياي عمان و خليج فارس و امكان دستيابي كشورهاي حاشيه خليج فارس از طريق اين تنگه به آب‌هاي آزاد، اهميت بالايي در جهان دارد

 در طول ساليان دراز، حكومت‌هاي استعمارگر زيادي با حمله به جنوب ايران يا پيشروي در ايران و حتي از راه دوستي و مذاكره با ايران، سعي بر به دست گرفتن كنترل تنگه هرمز داشته‌اند؛ البته بايد گفت در بازه‌هايي از تاريخ نيز موفق بوده‌اند.

 با توجه به صادرات نفت از مسير اين تنگه كه هم‌چنان از اصلي‌ترين منابع تامين انرژي در جهان به شمار مي‌رود، مي‌توان به موقعيت راهبردي تنگه هرمز پي برد؛ تا جايي كه تغيير و تحول در اين تنگه اقتصاد جهان را دستخوش تغيير مي‌كند.

تنگه هرمز در جنوب ايران، استان هرمزگان را به استان مسندم در كشور عمان وصل مي‌كند. امارات متحده عربي و عربستان، به‌عنوان همسايگان اصلي كشور عمان، مدعيان اصلي در خاور ميانه براي بهره‌برداري بيشتر از تنگه هرمز هستند و تاكنون تلاش‌هاي زيادي براي دور زدن اين تنگه نيز كرده‌اند. كشتي‌هاي تجاري غول پيكر و نفتكش‌هاي عظيم بين‌المللي، بيشترين تردد را در مسير تنگه هرمز دارند.

فلسفه نام گذاري تنگه هرمز

نام هرمز بنا بر منابع تاريخي در قديم «هورموغ» بوده كه مغ در گويش بومي استان هرمزگان به معناي نخل است. از سويي اين واژه مي‌تواند از تركيب هور+موغ (موغستان) به معني آبراهه موغستان ساخته شده باشد.

شباهت ظاهري تلفظ امروزي يعني هرمز با نام اهورامزدا سبب شده در ميان عوام ارتباطي ميان اين دو نام تصور شود كه اين تصور مبنايي در شواهد تاريخي ندارد.

موقعيت جغرافيايي  تنگه هرمز

تنگه هرمز بين درياي عمان و خليج فارس قرار دارد و تنها مسير ارتباطي خليج فارس به آب‌هاي آزاد در جهان است. شمال تنگه هرمز شهرستان ميناب در استان هرمزگان قرار گرفته است و اين تنگه از جنوب به شبه جزيره مسندم در شمالي‌ترين نقطه كشور عمان مي‌رسد.

ژرفاي تنگه هرمز

كف دريا در تنگه هرمز شيب نسبتاً تندي در جهت شمالي  به جنوبي دارد. ژرفاي پيش كرانه هاي شمالي بيش‌تر از چند متر نيست اما در نزديكي كرانه هاي مسندم در جنوب از نود متر افزونتر است كه ژرفترين نقطه خليج فارس به شمار مي‌آيد. نيمه شرقي تنگه هرمز، بويژه در نزديكي درياي عرب ، بسيار ژرف است.

اهميت تنگه هرمز چيست؟

بر اساس داده‌هاي سال ۲۰۱۷ حدود يك پنجم از نفت مصرفي جهان يعني ۱۷.۲ ميليون بشكه در روز از اين تنگه عبور مي‌كند. مصرف نفت جهان در روز حدود ۱۰۰ ميليون بشكه در روز است.

ايران، عراق، عربستان سعودي، كويت و امارات متحده عربي كه همه اعضاي اوپك هستند، بخش اعظم نفت خود را از طريق اين تنگه به جهان صادر مي‌كنند. قطر، بزرگترين توليد كننده گاز مايع نيز نقريبا تمامي گاز خود را از همين طريق صادر مي‌كند.

نگاه جهان به تنگه هرمز

تنگه هرمز در طول تاريخ به‌دليل موقعيت حساسي كه دارد، محل منازعه‌هاي بين‌المللي بوده است. كشور ايران تسلط نظامي بالايي بر تنگه هرمز دارد و وجود جزاير متعدد در اين تنگه، اين امكان را براي نيروهاي نظامي ايران ساده‌تر كرده است.

گرچه ايران و عمان هر دو سهم مشتركي از اين تنگه دارند، اما به‌دليل وسعت كشور عمان و نيروهاي نظامي محدود، در عمل تسلط نظامي ايران روي تنگه هرمز بيشتر است.

تنگه هرمز دومين تنگه پر تردد جهان به شمار مي‌رود. خليج فارس در حدود ۶۸ درصد از ذخاير نفت و گاز جهان را در خود دارد و به اين ترتيب مي‌توان تنگه هرمز را يكي از بزرگ‌ترين مسيرهاي انتقال انرژي در دنيا دانست. بنابراين تامين امنيت تنگه هرمز، تاثير مستقيمي بر تامين منابع انرژي در جهان دارد.

ضمنا صادرات نفت از تنگه هرمز به بازارهاي جهاني در آسيا، آمريكا و اروپاي غربي انجام مي‌شود.

اگر به هر دليلي تنگه هرمز مسدود و صادرات نفت و فرآورده‌هاي آن از اين مسير متوقف شود، بازارهاي جهاني با كمبودي بالغ بر ۲۰ ميليون بشكه مواجه مي‌شوند كه اين مساله باعث رشد چشمگير قيمت هر بشكه نفت در بازار جهاني خواهد شد

منابع : مجلات اينترنتي ايسنا،همگردي

براي مشاهده ادامه مطلب همه چيز در مورد تنگه هرمز كليك كنيد.